Zimbabwe to kraj piękny, przyjazny i dostarczający wielu niezapomnianych wrażeń. Rzeka Zambezi i grzmiący Wodospad Wiktorii, rozmaitość krajobrazów i zapierające dech w piersiach widoki, góry Matopos z cudownymi zachodami słońca, dzika przyroda, bogaty świat zwierzęcy, zadziwiające ruiny Great Zimbabwe to największe atrakcje turystyczne Zimbabwe. Na wyprawę do Zimbabwe powinni wybrać się Ci wszyscy, którzy chcieliby dotknąć prawdziwej Afryki!
Język
Położenie
Warunki naturalne
język urzędowy: angielski
inne języki: języki bantu (m.in. shona, ndebele)
Położenie
Zimbabwe to państwo o powierzchni 390 580 km2 położone w południowej Afryce, nie posiadające dostępu do morza. Zimbabwe graniczy z: Botswaną, Zambią, Mozambikiem oraz Republiką Południowej Afryki i najczęściej jest odwiedzana przez turystów w trakcie wypraw i wycieczek objazdowych, których programy obejmują zwiedzanie również sąsiadujących z Zimbabwe krajów.
Warunki naturalne
Zimbabwe to kraj wyżynny. Prawie cały kraj zajmuje wysoko położona wyżyna Matabele o lekko pofalowanej powierzchni, która od wschodu jest ograniczona krawędziowymi górami Injanga z najwyższym szczytem Zimbabwe - Inyangani (2593 m n.p.m.). Wyżyna Matabele opada we wszystkich kierunkach stromymi progami, które są gęsto porozcinane dolinami rzecznymi.
Główne rzeki to Zambezi oraz Limpopo i Sabi. Na rzekach licznie występują progi oraz wodospady, z których największym i najpiękniejszym jest Wodospad Wiktorii na rzece Zambezi będący głównym punktem programu wycieczek po południowej Afryce. Na rzece Zambezi znajduje się olbrzymie sztuczne jezioro Kariba.
Głównym typem roślinności w Zimbabwe są sawanny i rzadkie lasy sawannowe (miombo) zrzucające liście w porze suchej. W górach występują wiecznie zielone lasy górskie. Świat zwierzęcy Zimbabwe jest bogaty i różnorodny. Występują tu m.in. słonie, żyrafy, lwy, lamparty, antylopy, nosorożce, hipopotamy, krokodyle. W czasie podróży do Zimbabwe nie brakuje okazji do podziwiania i fotografowania tych afrykańskich zwierząt w ich naturalnym środowisku. Blisko 13% terytorium Zimbabwe jest objęte ochroną. Wśród kilkunastu parków narodowych i rezerwatów przyrody wyróżniają się: PN Wodospadów Wiktorii, PN Wankie i PN Matopos, które warto odwiedzić w trakcie pobytu w Zimbabwe.
Religia
Klimat
Kuchnia
W Zimbabwe dominują wyznawcy religii synkretycznych (50%) łączących w sobie obrzędowość chrześcijańską z tradycyjnym kultem plemiennym. Blisko 25% mieszkańców Zimbabwe to chrześcijanie (głównie protestanci), 24% - wyznawcy lokalnych religii i 1% - muzułmanie.
Klimat
Zimbabwe położone jest na styku dwóch stref klimatycznych – podrównikowej na północy oraz zwrotnikowej na południu kraju.
Pora deszczowa (lato) w Zimbabwe trwa zazwyczaj od grudnia do marca, a pora sucha (zima) od maja do października.
Średnia temperatura w najcieplejszym okresie (październik-listopad) oscyluje w granicach 22-27°C, a w najchłodniejszych miesiącach (czerwiec-sierpień) wynosi od 13°C na południu do 19°C na północy. W porze chłodnej temperatura spada w nocy poniżej 0°C, dlatego należy pamiętać o zabraniu ciepłych ubrań na wycieczkę do Zimbabwe.
Kuchnia
W kuchni Zimbabwe odnaleźć można wpływy afrykańskie, brytyjskie i portugalskie. Tak jak w przypadku większości państw afrykańskich, w kuchni Zimbabwe wykorzystywane są przede wszystkim lokalne produkty: orzeszki ziemne, sorgo, proso, bataty (yam), maniok, kukurydza i dynia, a z mięs: wołowina, baranina i drób. Bardzo popularne są potrawy na bazie dziczyzny, np. steki z antylop Kudu i Oryx oraz zebry, strusia, krokodyla czy guźca podawane z różnymi sosami i sałatką z kapusty. Będąc na wakacjach w Zimbabwe koniecznie trzeba spróbować tych oryginalnych przysmaków. W wielu miejscach dostępne są świeże owoce, m.in. banany, ananasy, papaje, pasiflory i mango. Najczęściej przygotowywane w Zimbabwe dania to:
• Sadza – papka z mączki kukurydzianej podawana zwykle z sosem orzechowym, mięsnym lub warzywnym oraz liściastymi warzywami lun fasolą;
• Lakto – sadza z zsiadłego mleka;
• Nhedzi – zupa grzybowa;
• Karpenta – suszone rybki (3-5 cm);
• Mopane – jadalne gąsiennice.
Atrakcje
Warunki wyjazdowe, wiza
Paszport
Największe atrakcje turystyczne Zimbabwe, które cieszą się popularnością wśród turystów spędzających wakacje w tym afrykańskim kraju to:
• Harare – stolica i największe miasto Zimbabwe,
• Bulawayo – urokliwe miasto w stylu kolonialnym,
• Park Narodowy Victoria Falls – jeden z najpiękniejszych wodospadów na świecie,
• Park Narodowy Hwange – największy park narodowy Zimbabwe, bogactwo zwierząt i niezapomniane safari,
• Park Narodowy Matopos – „porozrzucane” skały o różnorodnych kształtach,
• Antelope Park – jedyny park na świecie, w którym można pospacerować po buszu z lwami,
• Great Zimbabwe – ślady średniowiecznej cywilizacji,
• inne: rafting na Zambezi, rejsy po rzece Zambezi i Jeziorze Kariba, wizyta na farmie krokodyli, nocne safari itd.
Warunki wyjazdowe, wiza
Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?
Paszport TAK
Paszport tymczasowy TAK
Dowód osobisty NIE
Paszport musi być ważny przez przynajmniej 6 miesięcy od planowanej daty powrotu i powinien mieć trzy puste strony.
WIZA
Obywatele polscy podróżujący do Zimbabwe zobowiązani są do posiadania wizy. Możliwe jest uzyskanie wizy na lotnisku w Harare i Victoria Falls po przylocie lub na granicach lądowych. Koszt wizy wynosi około 55 USD. Wizę należy opłacić gotówką w dniu przylotu do Zimbabwe.
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami (Ustawy o obywatelstwie polskim), przy przekraczaniu polskiej granicy państwowej przez obywateli Polski posiadających podwójne obywatelstwo, podczas kontroli granicznej obowiązuje wymóg okazania polskiego dokumentu paszportowego.
Paszport
Do przekroczenia granicy Zimbabwe przez polskich turystów wymagany jest paszport ważny minimum 6 miesięcy od daty zakończenia podróży do Zimbabwe, tj. wyjazdu z tego kraju. Należy pamiętać, aby odpowiednio wcześnie przed wyjazdem do Zimbabwe sprawdzić ważność i stan paszportu. Wyjeżdżając na wakacje z dziećmi nie można zapomnieć o tym, że dzieci również powinny posiadać ważny paszport.
Warunki celne
Co zabrać
Zakupy, pamiątki
Planując wycieczkę do Zimbabwe warto zapoznać się z obowiązującymi tam przepisami celnymi, aby uniknąć problemów podczas przekraczania granicy.
W Zimbabwe brak jest ograniczeń dotyczących wwozu i wywozu pieniędzy. Osoba wjeżdżająca do Zimbabwe ma obowiązek zgłoszenia służbom celnym posiadanie środków finansowych w gotówce przekraczających 1000 USD i 150 000, dzięki czemu zapewniony będzie bezpieczny wywóz pieniędzy.
Myśliwi planujący wwiezienie do Zimbabwe broni służącej do polowań muszą wcześniej uzyskać zezwolenie (zajmują się tym zwykle biura organizujące polowania).
Wyroby z kości słoniowej można wywozić tylko po okazaniu zaświadczenia CITIES (przy zakupie należy żądać takiego zaświadczenia).
Od 1 stycznia 2004 r. podatek VAT jest wliczony w cenę towarów, jednak póki co nie ma jeszcze przepisów wykonawczych regulujących sprawę zwrotu tego podatku turystom.
Co zabrać
Turyści wybierający się w podróż do Zimbabwe powinny pamiętać o zabraniu ze sobą:
• paszportu (ważnego minimum 6 miesięcy od daty zakończenia podróży do Zimbabwe), ewentualnie kserokopii paszportu – strony ze zdjęciem i danymi osobowymi,
• pieniędzy i kart płatniczych,
• wygodnego obuwia (trekkingowego lub sportowego, sandałów, klapków pod prysznic), lekkiej odzieży (bawełnianych podkoszulek, bluzek i koszul), krótkich i długich spodni (przydatne podczas safari), lekkiej kurtki lub polaru, okrycia przeciwdeszczowego, nakrycia głowy, okularów przeciwsłonecznych,
• małego plecaka, który pomieści podstawowy ekwipunek dzienny na wycieczki objazdowe i wycieczki fakultatywne (np. safari) oraz odciąży ręce i pozwoli swobodnie robić zdjęcia najpiękniejszych zakątków Zimbabwe,
• lornetki (przydatnej w trakcie safari),
• osobistej apteczki (leki na przeziębienie, ból gardła i brzucha oraz przeciwbólowe, leki związane z indywidualnymi wskazaniami Państwa lekarza, Altacet, bandaż elastyczny, plastry na otarcia), krem z filtrem UV oraz środki przeciw komarom, aby dolegliwości zdrowotne nie popsuły urlopu Zimbabwe.
Zakupy, pamiątki
Najpopularniejszymi pamiątkami, jakie można przywieźć ze sobą do Polski z wakacji w Zimbabwe są: wyroby z drewna (rzeźby, figurki, maski, misy, bębny itd.) i wyroby kamienne (soap stone) wykonane na bardzo wysokim poziomie artystycznym oraz ręcznie malowane obrusy (batiki). Sprzedawcy mocno zawyżają ceny wyrobów (nawet kilkusetkrotnie), dlatego koniecznie trzeba się targować. Najkorzystniejsze ceny pamiątek są na straganach przy głównych drogach do miast (towar kupowany jest wówczas zazwyczaj bezpośrednio od producentów). Turyści podróżujący po Zimbabwe mogą też kupić pamiątki na miejskich bazarach, ale wówczas ich ceny będą wyższe.
Przykładowe ceny
Ubezpieczenie
Szczepienia
• woda (1.5l): 1,5 USD,
• Cola (puszka): 0,50-1 USD,
• piwo: 2-2,5 USD,
• chleb: 2-4 USD,
• pączek: 0,5 USD
Ubezpieczenie
Turyści spędzający urlop w Zimbabwe nie muszą posiadać ubezpieczenia, ale posiadanie ubezpieczenia jest zalecane. Wybierając się na wyprawę do Zimbabwe warto wykupić ubezpieczenie w prywatnej firmie ubezpieczeniowej. Ubezpieczenie powinno obejmować m.in. następstwa nieszczęśliwych wypadków oraz koszty leczenia, w tym leczenie ambulatoryjne i leczenie szpitalne, leczenie stomatologiczne, transport zarówno na terenie kraju, jak i transport chorego do Polski. Turyści decydujący się na wycieczkę do Zimbabwe zorganizowaną przez biuro podróży otrzymują w pakiecie turystycznym podstawowe ubezpieczenie turystyczne.
Szczepienia
Turystów wybierających się na wycieczkę do Zimbabwe nie obowiązują żadne szczepienia. Przed podróżą do Zimbabwe warto jednak wykonać szczepienia profilaktyczne, a zalecane szczepienia to: żółtaczka typu A i B, błonica, tężec, polio, dur brzuszny i cholera. Turyści przybywający do Zimbabwe z rejonów występowania żółtej febry muszą okazać na granicy dokument potwierdzający odbyte szczepienie.
Na trasie wypraw po Zimbabwe (Victoria Falls) istnieje niewielkie ryzyko zachorowania na malarię, dlatego wskazane jest stosowanie profilaktyki przeciwmalarycznej. Nie ma szczepionek przeciwko malarii, ale dostępne są tabletki profilaktyczne. Osobom wyjeżdżającym do Zimbabwe polecamy tabletki Malarone, które dostępne są tylko na receptę. Stosuje się je w ten sposób, że bierzemy po 1 tabletce dziennie o stałej porze. Zaczynamy 2 dni przed wyjazdem, bierzemy przez cały pobyt oraz jeszcze tydzień po przyjeździe do Polski. To bardzo ważne, aby w ten sposób stosować ten lek, ponieważ tylko wówczas mamy gwarancję pełnej ochrony. Nie przerywamy stosowania wraz z wyjazdem z Afryki, dlatego ważne jest, aby powiedzieć lekarzowi wypisującemu receptę, jak długi pobyt planujemy (opakowanie zawiera 10 tabletek). Polecamy również zakupienie preparatów ochronnych na komary.
Aby zabezpieczyć się przed "chorobami brudnych rąk" należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny tropikalnej.
W Zimbabwe jest duża zachorowalność na AIDS.
Przed podróżą do Zimbabwe warto wybrać się na wizytę do lekarza specjalisty od medycyny tropikalnej, który udzieli informacji na temat profilaktyki antymalarycznej i ewentualnych zaleceń szczepiennych w danym rejonie. O konsultację z lekarzem przed wyjazdem proszone są osoby mające kłopoty zdrowotne z sercem, płucami i ciśnieniem krwi.
Opieka medyczna
Informacje dla kierowców
Bezpieczeństwo
Służba zdrowia w Zimbabwe jest na bardzo niskim poziomie, a poziom do usług medycznych jest bardzo ograniczony. W szpitalach brakuje lekarzy, sprzętu i leków. Nawet główne szpitale w kraju (np. Szpital Centralny Harare, Szpital Parirenyatwa i szpitale w Bulawayo) funkcjonują z ogromną trudnością, wiele oddziałów jest zamykanych. W nielicznych szpitalach możliwa jest jedynie opieka o charakterze interwencyjnym. Turyści podróżujący po Zimbabwe mogą korzystać z opieki medycznej w prywatnych placówkach. Cena wizyty prywatnej wynosi 50-100 USD, a doba w prywatnym szpitalu kosztuje ok. 150–300 USD.
Informacje dla kierowców
Polscy turyści planujący podróżowanie po Zimbabwe samochodem muszą posiadać międzynarodowe prawo jazdy lub – w przypadku pobytu do 90 dni – polskie prawo jazdy z poświadczonym tłumaczeniem dokumentu prawa jazdy na język angielski wraz ze zdjęciem. W Zimbabwe obowiązuje ruch lewostronny.
Dozwolona prędkość jazdy to 100 km/h. Przy głównych drogach, zwłaszcza na skrzyżowaniach i przy wjazdach do miast, stoją patrole policji. Główne drogi są w dość dobrym stanie, a ruch na drogach jest niewielki (większy ruch jest w miastach). Ze względu na niespodziewane zagrożenia i przeszkody na drodze w postaci zwierząt i nieoświetlonych samochodów, najlepiej zrezygnować z podróżowania samochodem po zmroku. Wiele dróg, szczególnie tych znajdujących się w buszu, poza głównymi szlakami, jest dostępnych tylko i wyłącznie dla samochodów terenowych z napędem na cztery koła i wysokim zawieszeniem. Podróżując takimi drogami należy uważać na często pojawiające się na drodze stada zwierząt, np. słoni, antylop i pawianów.
Bezpieczeństwo
Od połowy stycznia w Zimbabwe trwają protesty wywołane drastycznym wzrostem cen benzyny.
Dochodzi do starć pomiędzy siłami rządowymi a manifestującymi, w wyniku których rannych zostało kilkaset osób, odnotowano też ofiary śmiertelne.
Do protestów dochodzi przede wszystkim w prowincjach Bulawayo i Harare, ale nie można ich wykluczyć również na pozostałym terytorium kraju.
W związku z tym, Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca bezwzględne unikanie zgromadzeń publicznych i stosowanie się do poleceń lokalnych władz.
Istnieje poważne zagrożenie przestępczością zarówno w miastach Harare i Bulawayo, jak i na terenach wiejskich.
Częste są przypadki kradzieży pieniędzy i paszportów z pokojów hotelowych.
W związku z kryzysem polityczno-gospodarczym oraz napięciami społecznymi wzrosła liczba napadów z bronią w ręku.
Warto wiedzieć
Placówki dyplomatyczne w Polsce
Placówki Polskie zagranicą
• Internet: Turyści przebywających na wakacjach w Zimbabwe mogą korzystać z Internetu w kafejkach internetowych w największych miastach. Niestety Internet działa tam bardzo wolno, a sprzęt komputerowy jest bardzo zużyty (np. klawiatury pozbawione połowy klawiszy).
• Telefon: Najpopularniejsze w Zimbabwe sieci komórkowe to: Econet, NetOne, Telecel. Większość polskich sieci komórkowych posiada partnerów w Zimbabwe, więc działają tam polskie telefony. Zasięg jest dobry w miastach, a słaby na terenach niezamieszkanych. Koszt połączeń w roamingu polskich sieci komórkowych należy sprawdzić przed rozpoczęciem podróży u operatora (oscyluje on w granicach 10 PLN za minutę rozmowy oraz ok. 2 PLN za wiadomość SMS, odbieranie SMS-ów jest zazwyczaj bezpłatne). Na wycieczkę do Zimbabwe warto zabrać telefon bez blokady SIMLOCK i po przyjeździe kupić lokalną kartę SIM, która kosztuje ok. 5 USD i po zakupieniu której konto doładowuje się kupując karty-zdrapki o wartości od 1 do 50 USD.
• Napiwki: W Zimbabwe istnieje zwyczaj dawania napiwków za wykonaną usługę. Kwoty zależą od rodzaju usługi i wahają się od 2 do 30 USD.
• Nie należy reagować agresją na słowo "kiła", ponieważ "kiła" oznacza „biały człowiek”.
Placówki dyplomatyczne w Polsce
W Polsce nie ma przedstawicielstwa dyplomatyczno-konsularnego Zimbabwe. Polacy planujący wyjazd do Zimbabwe mogą uzyskać wszelkie informacje w Ambasadzie Zimbabwe w Berlinie.
Ambasada Zimbabwe w Berlinie (Niemcy)
Kommandantenstraβe 80, D-10117 Berlin
tel. (0-0 49 30) 206 22 63
fax (0-0 49 30) 204 55 062
e-mail: zimberlin@t-online.de, info@simbabwe-botschaft.de, zimberlin@botschaftzimbabwe.de
Placówki Polskie zagranicą
W Ambasadzie Polski w stolicy Zimbabwe - Harare polscy turyści spędzający urlop w Zimbabwe mogą uzyskać pomoc w przypadku np. zagubienia albo zniszczenia paszportu lub innych dokumentów, kradzieży pieniędzy, czy aresztowania podczas wakacji w Zimbabwe.
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Harare
16 Cork Rd, Belgravia, P.O. Box 3932, Harare
tel. (00-26 34) 25 34 42 do 3
fax (00-26 34) 25 37 10
Polamb@africaonline.co.zw