Angielski, maoryski.
Język i kultura maoryska przeżywają obecnie odrodzenie, głównie za sprawą turystyki, gdyż przybyszom z zachodu niezwykle się ona podoba ze względu na swoją egzotykę i unikalność. Maoryski stał się językiem nauczania w szkołach, ponadto jest używany podczas obrad parlamentu.

Nowa Zelandia to państwo wyspiarskie na Oceanie Spokojnym, leżące na południowym wschodzie od Australii. Jest to państwo długie na 1500 km, szerokie na zaledwie 200 km i obejmuje dwie główne wyspy: Południową i Północną, które rozdziela Cieśnina Cooka oraz szereg mniejszych wysp, w tym najbardziej na południe wysuniętą wyspę Stewart.

Zdecydowana większość powierzchni kraju jest górzysta. Znakomitą część Wyspy Południowej zajmują Alpy Południowe wraz z ich najwyższym szczytem Górą Cooka oraz lodowiec Tasmana o długości około 29 km. Na Wyspie Północnej znajduje się z kolei szereg pasm górskich, które ciągną się równolegle do wybrzeży. W centralnej części Wyspy Północnej znajduje się kilka stożków wulkanicznych, w tym trzy czynne oraz liczne gejzery i gorące źródła.
Szata roślinna Nowej Zelandii składa się w dużej mierze z wiecznie zielonych lasów podzwrotnikowych, które pokrywają znaczną część kraju. Występują tu dwa gatunki nietoperzy, trzydzieści gatunków gadów, nielotne ptaki, w tym kiwi, kakapo i papuga Kea, kilka gatunków pingwinów oraz wieloryby, delfiny i foki. Gdyby chcieć opisać bogactwo unikalnych gatunków zwierząt występujących w Nowej Zelandii, śmiało można by się pokusić o porównanie jej do Arki Noego.
Ponadto wzdłuż wybrzeża Nowej Zelandii kilometrami ciągną się piękne piaszczyste plaże, część których ze względu na silne prądy wsteczne jest niebezpieczna. Kąpać można się tylko w miejscach strzeżonych oraz tam, gdzie kąpią się miejscowi.
W Parku Narodowym Fiordland, największym w Nowej Zelandii znaleźć można kilkanaście majestatycznych, dzikich fiordów, tworzących południową część zachodniego wybrzeża Wyspy Południowej. Trasa po parku cieszy się dużą popularnością, z tego powodu ograniczany jest ruch turystyczny w parku w celu zminimalizowania degradacji środowiska parku.

Struktura religijna Nowej Zelandii jest dosyć mało zróżnicowana, gdyż około 40% obywateli kraju stanowią protestanci. Drugą największą grupą wyznaniową są katolicy, którzy stanowią około 15% populacji. Ponad jedna trzecia Nowozelandczyków to osoby nie wierzące, natomiast pozostałą część stanowią hindusi, buddyści, muzułmanie oraz wyznawcy innych religii.

Ze względu na dużą rozciągłość równoleżnikową kraju, ukształtowanie jego powierzchni oraz fakt iż jest to kraj wyspiarski, zauważyć można duże różnice w klimacie poszczególnych wysp i ich fragmentów. Na znacznym terytorium kraju panuje klimat podzwrotnikowy morski o równomiernych w skali roku opadach. Jednakże przesuwając się na południe klimat przechodzi w umiarkowany. Na całym obszarze wysp występują dość duże zmiany dobowe temperatury, jak i całej pogody, dlatego wybierając się na wakacje do Nowej Zelandii warto zaopatrzyć się zarówno w przewiewne bawełniane jak i w ciepłe ubrania. Najcieplejszymi miesiącami w Nowej Zelandii są grudzień, styczeń i luty, czyli te miesiące kiedy na półkuli północnej panuje zima, a na południowej lato, natomiast najzimniejszymi czerwiec, lipiec oraz sierpień.

Najpopularniejszym daniem Nowej Zelandii są owoce morza przyrządzane w każdy możliwy sposób. Wynika to przede wszystkim z tego, że z każdego miejsca w kraju jest stosunkowo blisko do Oceanu, a znakomitą część wybrzeża otacza rafa koralowa, bogato zamieszkiwana przez różnych, także tych jadalnych, przedstawicieli morskiej fauny.
Nowozelandzki jadłospis często opiera się także na podstawowych, miejscowych produktach, takich jak jagnięcina, przegrzebki, ostrygi, czy wina i sery.
Każdego roku w miejscowości Hokitika odbywa się Wildfoods Festival, czyli festiwal żywności z buszu. Podczas festiwalu spróbować można jak smakują pieczone larwy, ślimaki morskie, robaki zapiekane w cieście, czy pędraki huhu, które maja ponoć smak masła orzechowego. To tylko nieliczne przykłady specjałów i smakołyków serwowanych podczas festiwalu.
Wśród turystów popularną, a jednocześnie tanią potrawą jest ryba z frytkami, którą serwuje tutaj wiele restauracji typu Fish and Chips, a która zwykle kosztuje nie więcej niż 5 NZD. Ponadto w miastach znaleźć można restauracje tanich ogólnoświatowych sieci jak: McDonald, KFC, Burger King czy Pizza Hut.

• Wellington - stolica kraju wraz z najciekawszymi obiektami: Muzeum Te Papa, czyli zdumiewające połączenie konwencjonalnych wystaw muzealnych z interaktywnymi, wirtualnymi przeżyciami. Uznawane jest za najambitniejsze przedsięwzięcie kulturalne Nowej Zelandii; gmach Parlamentu; Thorndon, czyli najstarsze przedmieście stolicy – obecnie znajduje się w granicach administracyjnych miasta; Zealandia, czyli znajdujący się nieopodal ścisłego centrum, przepiękny, dziki busz, chroniony na zasadzie rezerwatu.
• Auckland - największe miasto Nowej Zelandii, w którym żyje niemalże 1/3 wszystkich Nowozelandczyków. Miasto łączy uroki wielkiego, nowoczesnego miasta z bliskością natury. Auckland jest jedynym miastem na świecie wybudowanym bezpośrednio na aktywnym wulkanicznie obszarze. Miejsca warte zobaczenia w stolicy to: Sky Tower dumnie górująca nad miastem, która jest najwyższym wolnostojącym budynkiem na półkuli południowej i która wchodzi w skład kompleksu o nazwie Sky City, obejmującego kasyno, restauracje, kawiarnie, hotel oraz teatr; Akwarium, czyli kompleks składający się z dwóch części: w sekcji antarktycznej zobaczyć można zrekonstruowaną chatę kapitana Scotta, przemknąć skuterem śnieżnym przez lodowe pustkowie oraz zobaczyć pingwiny, którym bez wątpienia odpowiadają sztucznie stworzone warunki, natomiast by obejrzeć rekiny i płaszczki swobodnie pływające w niemalże naturalnym środowisku, należy przejść przez tunel do drugiej sekcji podwodnego akwarium. Stworzono w nim warunki charakterystyczne dla kilku różnych morskich środowisk, zasiedlając je tysiącami stworzeń morskich, żyjących w wodach Nowej Zelandii;
Muzeum Wojny to jedna z najlepszych ekspozycji maoryskich skarbów i wyrobów rzemieślniczych ludów Oceanii, której towarzyszy niebanalnie przedstawiona historia i kultura Nowej Zelandii; Wzgórze Jednego Drzewa wraz z zachowanymi pozostałościami "pa", czyli jednej z ostatnich, a typowej dla Maorysów, ufortyfikowanej wioski.
• Queenstown - miasto, które przyciąga przede wszystkim pięknymi krajobrazami oraz okolicznymi dzikimi, górskimi wodami. Każdego roku do miasta przyjeżdżają turyści poszukujący mocnych wrażeń, gdyż Queenstown wiele jest ich w stanie zapewnić. Najpopularniejszymi źródłami adrenaliny są spływy górskimi rzekami, przejażdżki odrzutową motorówką, skoki na bungee oraz wszelkiego rodzaju szaleństwa na stokach.
• Dunedin - stolica prowincji Otago, położona na południu skalista sceneria składająca się z urodzajnych sadów i winnic. Dunedin to poprzednia nazwa Edynburga wywodząca się z języka gaelickiego, jednakże poza nazwą i oryginalną jak na Nową Zelandię architekturą, nie ma nic wspólnego ze stolicą Szkocji. Szkockość miasta widać prawie na każdym kroku i jest to niemal jedyne miejsce nad Oceanem Spokojnym gdzie kupić można szkocki kilt. Miasto dumne jest także z wyrobu własnej whisky.
• Christchurch - największe miasto na Wyspie Południowej. Jak wskazuje nazwa założono je jako placówkę kościoła anglikańskiego. Miejsca warte zobaczenia to bez wątpienia: Cathedral Square - plac katedralny, na którym mają miejsce różnego rodzaju imprezy; Arts Centre - neogotycki zespół architektoniczny, w którym znaleźć można galerie, sklepy z rękodziełem, kawiarnie i restauracje; Hagley Park - największy z 13 parków w mieście, znajdują się w nim pola golfowe, tereny rekreacyjne oraz ogród botaniczny.
• Półwysep Otago - na przylądku Taiaroa w naturalnym środowisku zobaczyć można albatrosy, pingwiny, foki i lwy morskie.

Testy przed przyjazdem
Podróżni przybywający do Nowej Zelandii muszą posiadać negatywny wynik testu PCR wykonany w ciągu 48 godzin od planowanego odlotu pierwszego lotu międzynarodowego lub RT-PCR, LUMP (w ciągu 24 godzin od odlotu): Covid19.govt.nz Wynik testu musi być w języku angielskim lub z poświadczonym tłumaczeniem na język angielski, w wersji elektronicznej lub papierowej.
Zwolnione z obowiązku wykonywania testy przed przyjazdem są dzieci poniżej 2 roku życia, osoby, które z powodów medycznych nie mogą wykonać testu (osoby te muszą przedstawić odpowiednie zaświadczenie lekarskie potwierdzające: brak możliwości wykonania testu z powodów medycznych, brak objawów COVID-19, wykonanie testu w ciągu 72 godzin przed odlotem),
osoby podróżujące z niektórych państw wyspiarskich Pacyfiku: Health.govt.nz oraz ozdrowieńcy, którzy z powodu wcześniejszego zachorowania, otrzymają pozytywny wynik testu wykonanego w ciągu 48 godzin od planowanego odlotu (osoby te muszą posiadać zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że dany przypadek nie jest już uważany za zakaźny).

Testy po przyjeździe
Wszyscy podróżni, w tym w pełni zaszczepieni, otrzymają na lotnisku pakiet szybkich testów antygenowych (RAT) wraz z instrukcjami ich użytkowania. Każdy podróży jest zobowiązany do ich samodzielnego wykonania w dniu 0/1 i 5/6 (2 testy).

Kwarantanna
Większość podróżnych nie musi przechodzić kwarantanny po przylocie do Nowej Zelandii. 7-dniowa konieczność izolacji obowiązuje w przypadku otrzymania pozytywnego wyniku szybkiego testu RAT wykonanego po przyjeździe.

Formularz lokalizacyjny
Od 1 kwietnia 2022 r. wszyscy podróżujący do Nowej Zelandii drogą lotniczą muszą wypełnić i złożyć deklarację podróży (NZTD) aby przed wylotem otrzymać przepustkę (zgodę) na podróż. NZTD to system online, który będzie gromadził informacje dotyczące dotychczasowych podróży, zdrowia (np. stan szczepień przeciwko COVID-19, wykonane testy przed wyjazdem). Zebrane informacje zostaną wykorzystane do poinformowania podróżnych, co muszą zrobić po przybyciu do Nowej Zelandii – na przykład, czy muszą się odizolować, czy nie. Rodziny i grupy muszą wypełnić osobną deklarację podróżną dla każdego członka. Obejmuje to dzieci, niemowlęta i inne osoby pozostające pod opieką. Po przesłaniu i zatwierdzeniu NZTD podróżni otrzymają przepustkę podróżną na adres e-mail podany w oświadczeniu. Przepustkę podróżną należy okazać przy odprawie oraz ponownie nowozelandzkiemu urzędowi celnemu po przybyciu do Nowej Zelandii.

Osoby niezaszczepione nie mogą wjechać do Nowej Zelandii. Z tego obowiązku zwolnione są następujące grupy:
obywatele Nowej Zelandii,
dzieci do 16 roku życia,
osoby, które nie mogą się zaszczepić z powodów medycznych (w tym przypadku istnieje konieczność posiadania na to dowodów od lekarza - w formie elektronicznej lub papierowej),
uchodźcy przybywający do Nowej Zelandii po raz pierwszy,
ewakuowani obywatele Afganistanu,
osoby przybywające z Antarktydy.
Testy po przyjeździe i kwarantanna : obowiązują takie same zasady, jak w przypadku osób zaszczepionych.

Ozdrowieńcy, którzy z powodu wcześniejszego zachorowania, otrzymają pozytywny wynik testu wykonanego w ciągu 48 godzin od planowanego odlotu, muszą posiadać zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że dany przypadek nie jest już uważany za zakaźny.

1 kwietnia 2005 roku zniesiony został obowiązek wizowy dla obywateli RP udających się do Nowej Zelandii na pobyt nie dłuższy niż 90 dni.
Przekraczając granicę należy posiadać paszport z okresem ważności przekraczającym termin planowanego opuszczenia Nowej Zelandii o co najmniej 3 miesiące, dobre zdrowie, nieposzlakowaną opinię oraz dokumenty potwierdzające planowany charakter pobytu i zamiar opuszczenia Nowej Zelandii w odpowiednim terminie (np. powrotny bilet lotniczy).

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami (Ustawy o obywatelstwie polskim), przy przekraczaniu polskiej granicy państwowej przez obywateli Polski posiadających podwójne obywatelstwo, podczas kontroli granicznej obowiązuje wymóg okazania polskiego dokumentu paszportowego.

Nowa Zelandia ma bardzo ostre przepisy zakazujące wwożenia jakichkolwiek artykułów spożywczych, roślin, nasion, kwiatów itp. Fabrycznie pakowana żywność jest zwykle akceptowana, trzeba jednak zadeklarować jej wwóz.
Wszyscy pasażerowie podlegają kontroli bezpieczeństwa biologicznego tzw. Biosecurity, a w samolocie wypełnia się kartę wjazdową oraz deklarację wwożonych towarów, które mogłyby stanowić zagrożenie biologiczne.
Umyślny lub przypadkowy wwóz niezadeklarowanych towarów będących zagrożeniem biologicznym objęty jest karą, która może wynieść nawet 10 tysięcy NZD oraz mandatem w wysokości 200 NZD.
Dopuszczalne jest wwiezienie do 3 butelek alkoholu, jednakże nie ma ograniczeń co do ilości wwożonej lub wywożonej waluty obcej. Przy przekroczeniu 10 tysięcy USD w gotówce, trzeba wypełnić odpowiedni formularz.

Standard życia w Nowej Zelandii nie odbiega od europejskiego, a sklepy są dobrze zaopatrzone, wobec czego żadnych specjalnych produktów nie trzeba ze sobą zabierać. Wybierając się na wakacje do Nowej Zelandii warto pamiętać, że na wyspach można zarówno zmarznąć wspinając się po lodowcu, jak i doświadczyć znacznych upałów opalając się na plaży, ale także po prostu spacerując. Wobec czego zarówno przewiewne ubrania jak i coś cieplejszego na pewno się przyda. Ponadto krem z filtrem UV, środki chroniące przed ukąszeniami owadów i nakrycie głowy, należą do niezbędnego ekwipunku podczas podróży do Nowej Zelandii.

Do najpopularniejszych pamiątek z wakacji w Nowej Zelandii należą popielniczki, korkociągi, koszulki z wizerunkami nowozelandzkich ptaków, drzew i kwiatów oraz wszelkiego rodzaju sztuka maoryska. Popularne są przede wszystkim maoryskie rzeźby w drewnie oraz rzeźby z kości zdobione symbolicznymi wzorami.
Ze względu na dobrze rozwiniętą hodowlę owiec (w Nowej Zelandii żyje dziesięć razy więcej owiec niż ludzi), można kupić wyroby z baraniej skóry: kapelusze, pantofle, rękawiczki, kożuchy, a nawet dywany, jak również wyroby z baraniej wełny: pulowery, bieliznę z wełny merynosów oraz modne wyroby z dzianiny.

woda mineralna - ok. 1,5-2 NZD
coca cola (puszka) - ok. 2 NZD
piwo - ok. 4 NZD
obiad - od 20 NZD

Zalecane jest wykupienie międzynarodowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Żadne specjalne szczepienia nie są wymagane.

Opieka medyczna jest ogólnie dostępna, poradnie czynne są całą dobę, a
wizyta u internisty kosztuje w granicach 45-80 NZD. Wizyta u stomatologa to wydatek od 50 do 100 NZD, natomiast doba w szpitalu osobę nieubezpieczoną kosztować będzie 350-500 NZD.

Jak w większości byłych kolonii brytyjskich obowiązuje tutaj ruch lewostronny, a wszystkie osoby w samochodzie maja obowiązek zapięcia pasów bezpieczeństwa.
Większość firm wypożyczających samochody wymaga od kierowcy posiadania międzynarodowego prawa jazdy.

Ogólnie można powiedzieć, że Nowa Zelandia to jeden z najbezpieczniejszych krajów na świecie. Nie zwalnia to jednak turystów z przestrzegania ogólnie przyjętych, zdroworozsądkowych zasad.
Należy bezwzględnie pamiętać o kremie ochronnym oraz nakryciu głowy, ze względu na prażące, tropikalne słońce.
Wodę z kranu pić można bez obaw, jeśli zaś chodzi o wodę w strumieniach, to może być ona zakażona lamblią lub pałeczką okrężnicy, która wywołuje poważną chorobę jelit.

Banki czynne są w dni powszednie od 09 do 16.30. Coraz częściej czynne są również w soboty i niedziele.
Z większości telefonów prywatnych rozmowy miejscowe są bezpłatne.
Automaty telefoniczne przyjmują karty telefoniczne o wartości: 5,10,20 i 50 NZD. Karty można kupić w biurach informacji turystycznej, supermarketach, sklepach pocztowych oraz hotelach.
Numery zaczynające się od 0 800 są bezpłatne w całym kraju.

Ambasada Nowej Zelandii
Dom Dochodowy, Al. Ujazdowskie 51
00-536 Warszawa
tel. (0-22) 521 05 00; fax (0-22) 521 05 10
e-mail : nzwsw@nzembassy.pl

Ambasada RP w Wellington
17 Upland Road, Kelburn
Wellington 6012
New Zealand
Tel.: (00-64 4) 475 94 53
Faks: (00-64 4) 475 94 58
Tel. dyżurny: (00-64) 0212 538 230
E-mail: polishembassy@xtra.co.nz
Strona internetowa: www.poland.org.nz

Konsulat RP w Auckland
Konsul honorowy John Roy-Wojciechowski (języki: polski, angielski)
51 Granger Road, Howick 2014, Auckland NZ 1705,
P.O. Box 39052
New Zealand
Tel.: (00-649) 534-46-70, 533-51-66
Faks: (00-649) 535-40-68
E-mail: polish@ihug.co.nz
Strona internetowa: www.polishheritage.co.nz