Język urzędowy albański, serbski

Kraj w południowej Europie ze stolicą w Prisztinie i państwo częściowo uznawane na arenie międzynarodowej.

Obszar Kosowa jest górzysty, a urozmaicają go śródgórskie kotliny jak np. Kosowe Pole. Tereny Kosowa są średnio wyżynne z przeciętną wysokością od 300 do 600 m n.p.m. Tereny górzyste: Kopaonik, Prokletije i Szar Płanina wznoszą się średnio na 2000 m n.p.m. Krajobraz górski charakteryzuje rzeźba krasowa i duża liczba jaskiń.

islam 95,6%
religia rzymskokatolicka 2,2%
prawosławie 1,5%
bezwyznaniowcy lub inne religie 0,7%

Kosowo leży w strefie klimatu podzwrotnikowego, charakteryzującego się na tym obszarze piętrowością klimatyczną. Kosowo jest zasobne w wody powierzchniowe, a główną rzeką jest Sitnica. Liczne są także jeziora. Przyroda jest w znacznym stopniu przeobrażona. Lasy skupiają się głównie na terenach górskich, występuje piętrowość roślinna. Świat zwierząt jest charakterystyczny dla obszarów Europy.

W Kosowie mamy szansę spróbować prawdziwej bałkańskiej i pokrewnych kuchni za niewielkie pieniądze. To duży wybór dań z jagnięciny i cielęciny, w tym kebaby i podobna do nich pleskavica. Popularny jest burek, czyli ciasto nadziewane mięsem i serem, a także pierożki z mięsem polane jogurtem, czyli manti. Do dań mięsnych często podaje się dodatki z papryki przygotowanej na wiele sposobów. Na przystawkę lub zakąskę do piwa warto zamówić sery, które w Kosowie mają wyjątkowy smak, najpopularniejsze to dragas i sharr. Biesiadę można zakończyć jednym z bardzo słodkich deserów, a najbardziej znany to baklava. W Kosowie, poza regionalnymi specjałami znajdziemy pozycje z kuchni międzynarodowej, jak pizza czy hamburgery.

Biblioteka Narodowa i wieża zegarowa w Prisztinie
pochodząca z 1982 roku Biblioteka Narodowa, która jest nazywana "najbrzydszym obiektem architektonicznym na świecie". Z ważniejszych zabytków należy wskazać XIX-wieczną wieżę zegarową, która kiedyś wyznaczała czas modlitwy.

Monaster Peć
Tuż obok miasta Peć znajduje jeden z najważniejszych obiektów prawosławnych w kraju. Średniowieczny klasztor dziś pełni funkcję mauzoleum serbskich patriarchów.

Cerkiew Bogurodzicy Ljeviškiej
Więcej ciekawych obiektów znajduje się w Prizren, a jednym z nich jest piękna cerkiew, która znacznie ucierpiała w trakcie zamieszek w 2004 roku. 2 lata później obiekt został wpisany na listę UNESCO.

Turecka łaźnia parowa
Pochodząca z czasów osmańskich łaźnia parowa. Za sprawą 11 kopuł, które zdobią dach, obiekt już z daleka rzuca się w oczy.

Mitrowica Kosowska
Miasto podzielone jest między Albańczyków a Serbów - granicę stanowi rzeka Ibar. Obie części liczą łącznie ok. 110 tys. mieszkańców. W mieście znajduje się Uniwersytet Prisztiński, uczelnia uchodźców serbskich z Prisztiny. Most Pokoju jest prewencyjnie strzeżony przez żołnierzy z KFOR (NATO)

Prizren
najpopularniejszy cel turystyczny w Kosowie i drugie, największe miasto kraju.

Gjakovë
Ciekawe miejsce, raczej do obejrzenia przejazdem. Warte zobaczenia są zabudowania stanowiące perełki osmańsko-kosowskiej architektury, a także Wielki Targ, ponoć, poza Stambułem drugi, co do wielkości w post osmańskiej Europie. Po za tym można obejrzeć klasztor i kilka meczetów.

Gjilan
To może dziwić, ale w tej miejscowości tętni życie towarzyskie, zwłaszcza w cieplejszych miesiącach. Miejscowość idealna na bazę wypadową do zwiedzania południowo-wschodniej części kraju, zwłaszcza, że nawet pytając na ulicy, zostaniemy skierowani od razu pod kilka adresów, gdzie znajdziemy pokój. Dzięki sporej ilości knajpek, turysta ma szansę zakosztować bałkańskich potraw i poobserwować życie tutejszych mieszkańców. Oprócz tego w Giljan można też co nieco zwiedzić. W starszej części miasta znajdziemy dwa ciekawe meczety, odnowiony po trzęsieniu ziemi Xhamia e Çarshisë oraz pochodzący z XIV wieku, Adem Jashari Xhamija e Medreses.

Pejë
Znajdziemy tu kilka zabytków kultury muzułmańskiej, ale niestety wraz ze śladami zniszczeń wojennych, bowiem nikt ich do tej pory nie odnowił. W zasadzie najważniejszy w miasteczku jest monastyr, ponieważ jest to siedziba Patriarchatu Serbskiej Cerkwi Prawosławnej.

Monastyr w Graćanicy
Kosowo pełne jest zabytków sakralnych, które są na tyle ważne, aby znaleźć się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Tak jest też w przypadku monastyru Gracanica. To monumentalna budowla z XIV wieku, położona niedaleko Prisztiny. Najważniejszym budynkiem jest cerkiew pod wezwaniem Matki Boskiej, która stanowi cenny zabytek bizantyjsko-serbskiej kultury. To świątynia o oryginalnym kształcie, a zdobienia jej wnętrza zapierają dech w piersiach.

Patriarchat Peć

To centrum Serbskiego Kościoła Prawosławnego, gdzie siedzibę mają arcybiskupi. UNESCO umieściło ten zabytek w roku 2006 na swojej liście, ale w kategorii zabytków zagrożonych. Jednak okazało się, że pomimo działań wojennych, zabytek nie ucierpiał, a kiedy w kraju zapanował spokój poddano go renowacji. To ważne, ponieważ zabytki z XIII wieku stanowią niewielką część dorobku kultury światowej. Wartość zabytku podnoszą liczne sarkofagi biskupów i arcybiskupów, zdobione wyjątkowymi rzeźbami.

Sobór św. Jerzego w Prizrenie
Sobór jest dawną siedzibą biskupa eparchii obejmującej teren Kosowa, przypisanej do Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Wybudowany w 1856 roku, ucierpiał znacznie w 2004, w wyniku zniszczeń dokonanych przez Albańczyków w czasie anty serbskich działań. I choć niedawno został odbudowany, to nadal można podziwiać go jedynie z zewnątrz.

Cerkiew Chrystusa Zbawiciela w Prizrenie
Cerkiew prawosławna udekorowana jest barwnymi freskami, które trochę ucierpiały w czasie pożaru w XIX wieku. Potem, w roku 2004, cerkiew została podpalona przez Albańczyków. Jednak po tych wszystkich tragicznych wydarzeniach, budynek został odrestaurowany z inicjatywy UNESCO. Do niedawna jednak obiekt był chroniony przez żołnierzy KFOR, a obecnie, choć już bez tej ochrony, nadal jest niedostępny dla zwiedzających. Można podziwiać go jedynie z zewnątrz.

Dolina Rugowa
Punkt, który warto zaznaczyć na mapie swojej wędrówki. Dolina utworzona przez Pećką Bistricę to kanion o długości 25 km otoczony klifami wchodzącymi w skład Gór Przeklętych, a tym samym do parku narodowego Bjeshket. W tej okolicy szlaki nie są zbyt dobrze oznaczone, ale warto się tu zapuścić choćby po to, aby zobaczyć liczne gatunki motyli, które tu żyją (ponad 150 gatunków). Lasy tej okolicy gościły wielu pustelników oraz partyzantów Armii Wyzwolenia Kosowa.

Wodospad Białego Drinu
Znajduje się 10 km od Peji i Peć, we wsi Radac, a ma prawie 30 m wysokości. Wokół można znaleźć specjalne kładki i przejścia dla pieszych, dzięki czemu można wygodnie podziwiać słup spadającej wody, która często generuje tęczę. Wodospad przybiera na sile po zimie, kiedy topnieją śniegi w wyższej części gór.

Dokument podróży, na którym można przekroczyć granicę
• Paszport - TAK
• Paszport tymczasowy - TAK
• Dowód osobisty biometryczny - TAK

Wymagana minimalna ważność dokumentu podróży
• Dokumenty podróży powinny być ważne minimum 6 miesięcy od daty planowanego wjazdu.

Osoby nieletnie podróżujące bez rodziców powinny mieć stosowną zgodę opiekunów prawnych potwierdzoną notarialnie na podróżowanie pod opieką osób trzecich. W przypadku, gdy osoba nieletnia podróżuje w towarzystwie jednego z rodziców, wówczas powinien on mieć pisemną zgodę drugiego rodzica.

Wiza
• Brak obowiązku wizowego dla obywateli polskich.
Obywatele RP bez wizy mogą przebywać na terytorium Republiki kosowa do 90 dni (w okresie 180 dni). W przypadku pobytu dłuższego niż 90 dni należy wystąpić do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Kosowa o wydanie zezwolenia na pobyt tymczasowy.

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami (Ustawy o obywatelstwie polskim), przy przekraczaniu polskiej granicy państwowej przez obywateli Polski posiadających podwójne obywatelstwo, podczas kontroli granicznej obowiązuje wymóg okazania polskiego dokumentu paszportowego.

Przepisy zasadniczo nie odbiegają od ogólnie przyjętych w Europie. Należy pamiętać o konieczności zgłaszania wwozu i wywozu kwoty powyżej 10 tys. EUR (wraz z informacją o źródle pochodzenia pieniędzy).

Na wyjazd do Kosowa warto zabrać:
- dokumenty podróży
- pieniądze i karty płatnicze
- lekkie, bawełniane ubranie,
- ciepłe ubrania jeśli wybieramy się w rejony górskie
- nakrycie głowy do ochrony przed słońcem,
- krem z filtrem UV,
- okulary przeciwsłoneczne
- środki na insekty

Będąc w Kosowie zawsze przeznaczamy czas na zakup upominków. Poniżej lista pamiątek proponowanych przez nas.
Kupinovo vino czyli wino jeżynowe. Oprócz tych smaków, są także jabłkowe, śliwkowe i wiśniowe. Doskonale też nadaje się na prezent.
Chlebek somun - Jest to charakterystyczny rodzaj pieczywa.
kajmak - Jest to masa maślano – śmietanowa, wytwarzana i charakterystyczna tylko dla Bałkanów.
Kiełbasa kulen - Pyszna, surowa dojrzewająca kiełbasa paprykowa. Lekko ostra, znakomicie smakuje w połączeniu z somunem i kajmakiem.
Suszone owoce w czekoladzie - Dla wielbicieli słodyczy pozycja obowiązkowa.
Grzane wino - zimą w Serbii jest wszędzie.
Ajvar - jest to pasta z bakłażanów i papryki.
Somborska feta - Ser solankowy robiony przez mleczarnię w Somborze. Opakowany w ładne pudełeczka. Idealnie na transport do Polski.
Miody i nalewki - Miód możemy znaleźć w każdym sklepie, ale najlepszy będzie ten z domowej produkcji.
Piwo Jelen - Nie ze względu na smak, gdyż jest bardzo przeciętny, ale przez butelkę. Standardowa pół litrowa ma z tyłu wytłoczonego pięknego jelenia. Dzieło sztuki przemysłowej. Bardzo fajna pamiątka dla piwoszy.
Nektary Vocna Dolina – czyli owocowa dolina.

Przed przyjazdem do Kosowa należy bezwzględnie wykupić oddzielne ubezpieczenie komunikacyjne. Tzw. zielona karta nie obejmuje swym zasięgiem terytorium Kosowa. Jedyną możliwością zakupu takiego ubezpieczenia jest nabycie go na granicy kosowskiej. Należy przy tym pamiętać, że punkty sprzedaży są czynne tylko w określonych godzinach i bywają zamknięte w święta. Cena zależy do długości pobytu i rodzaju ubezpieczenia, jednak minimalna, za ubezpieczenie na 15 dni to wydatek rzędu 30 EURO - za samochód osobowy. Wyjeżdżającym do Kosowa zaleca się wykupienie ubezpieczenia medycznego, które w razie konieczności pokryje koszty leczenia, opieki medycznej w szpitalach i klinikach oraz transportu medycznego.

Nie wymaga się świadectw szczepień ochronnych. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Stan sanitarny kraju nie jest najlepszy, co widać również w placówkach służby zdrowia. Turystom udziela się świadczeń medycznych (w tym zabiegów) w nagłych przypadkach - za opłatą (zwykle kilkadziesiąt euro). Koszt prywatnej wizyty u lekarza to 10-20 EUR. Apteki są stosunkowo dobrze zaopatrzone.

Aby uniknąć korków czy też innych przeszkód związanych z przepisami granicznymi, należy unikać podróżowania przez granicę Kosowa z Serbią z uwagi na nie do końca uregulowaną sytuację między tymi krajami oraz permanentny konflikt etniczny pomiędzy ludnością albańską i serbską zamieszkującą północną część Kosowa. Ponieważ Serbia nie uznaje Kosowa, nie uznaje też kosowskich pieczęci granicznych. Na granicach można poprosić, aby nie wbijano pieczątki Kosowa, co umożliwi późniejsze, swobodne przekroczenie granicy Serbii.

Poruszanie się po drogach Kosowa, wymaga dużej uwagi i koncentracji ze względu na realnie występujące zagrożenia, jak np.: nieprzewidywalne i niebezpieczne zachowania innych kierowców, zły stan nawierzchni, brak oznakowania dróg, słabo lub nieoświetlone pojazdy, itp. Kontrole policji drogowej są bardzo częste, dlatego nie należy przekraczać dozwolonej prędkości. Drogi są wąskie i zatłoczone. W górach nierzadko można narazić się na poważne uszkodzenie samochodu z powodu leżących na drodze kawałków skał, odpadających z niezabezpieczonych zboczy górskich. Należy zwracać uwagę na leżące na jezdni przedmioty (nierzadko wyrzucane z jadących samochodów) oraz zwierzęta.

Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi to 0,05 promila.

Zagrożenie przestępczością pospolitą w Kosowie jest wysokie. Należy uważać na kieszonkowców, zwłaszcza na lotniskach i w środkach transportu publicznego. Należy zachować szczególną ostrożność podczas postojów na małych, niestrzeżonych parkingach przydrożnych, a w nocy w ogóle się na nich nie zatrzymywać. Należy unikać moteli i tanich hoteli usytuowanych zwykle na obrzeżach miast, ze względu na większe zagrożenie przestępczością.

Ponieważ Polska nie nawiązała dotychczas stosunków dyplomatycznych z Kosowem, brak jest podstaw prawnych do udzielania obywatelom polskim pomocy konsularnej na terenie Kosowa. Rzeczpospolita Polska nawiązała w listopadzie 2023 r. stosunki konsularne z Republiką Kosowa, ale urząd konsularny obsługujący Kosowo nie został jeszcze otwarty.

Węgry reprezentują Polskę w Kosowie w sprawach konsularnych, m.in. w zakresie pomocy obywatelom polskim aresztowanym oraz poszkodowanym w nieszczęśliwych wypadkach lub na skutek przestępstw z użyciem przemocy. W węgierskiej placówce w Prisztinie nie jest jednak możliwe składanie wniosków paszportowych ani obywatelskich; w tych sprawach należy zwrócić się do Ambasady RP w Skopje (Macedonia Północna).

Przepisy zasadniczo nie odbiegają od ogólnie przyjętych w Europie. Należy pamiętać o konieczności zgłaszania wwozu i wywozu kwoty powyżej 10 tys. EUR (wraz z informacją o źródle pochodzenia pieniędzy).

Dominującą religią jest islam i z tym wiąże się większość obyczajów. W rejonach zamieszkałych przez Serbów dominuje prawosławie.

Najbliższa polska placówka znajduje się w Skopje, stolicy Macedonii Północnej.

Należy ostrożnie korzystać z bankomatów na terenie Kosowa wybierając jedynie banki znane w Europie. Płatności w sklepach przy pomocy kart płatniczych lub kredytowych z uwagi na odnotowane przypadki oszustw (pobranie wyższych kwot pieniężnych lub kopiowanie danych karty) również powinny wzbudzać szczególną uwagę. Ponadto dość często na terenie Kosowa dochodzi do fałszerstwa pieniędzy (euro), w tym szczególnie nominałów 50 i 100 euro.

Brak placówki dyplomatycznej

Brak polskiej placówki dyplomatycznej