Nie da się napisać w jednym zdaniu dlaczego warto odwiedzić Izrael. Izrael to biblijna kraina, miejsce narodzin Chrystusa, to tutaj Mojżesz wprowadził Izraelitów z Egiptu, a Abraham zawarł przymierze z Bogiem. Ale jest to miejsce atrakcyjne nie tylko dla osoby wierzącej. W tym miejscu spotykają się trzy religie: judaistyczna, muzułmańska oraz chrześcijańska. Mieszając swe kultury, pozwalając na niezwykłą wyprawę, która potrafi odmienić spojrzenie na świat. Wycieczka do Izraela to niezapomniane przeżycie, to możliwość zobaczenia wielu wspaniałych miejsc, to także możliwość pielgrzymowania do miejsc świętych. Dodatkowym atutem dla którego warto spędzić wczasy w Izraelu jest Morze Martwe wraz z jego leczniczymi minerałami, które pomagają chorym na m.in. łuszczycę.
Język
Położenie
Warunki naturalne
Językiem ojczystym jest hebrajski, który obecnie używa 6 milionów ludzi. Hebrajski i arabski to oficjalne języki Państwa Izrael.
Położenie
Izrael zaliczany jest do grupy krajów bliskiego wschodu. Posiada dostęp aż do trzech mórz: morza Martwego, Czerwonego i Śródziemnego, co stwarza doskonałe warunki do rozwoju turystyki. Jednak ważnym atutem tego kraju jest położenie na styku kontrastujących regionów, widać tu wpływy kontynentu europejskiego, azjatyckiego i afrykańskiego. Najwyższym szczytem w kraju jest Góra Hermon mająca 2224 m. n.p.m., a najniżej położonym miejscem jest największa na Ziemi depresja – Morze Martwe, położone 418 m. p.p.m.
Warunki naturalne
Powierzchnia Izraela jest wyżynno – górska, w większości zbudowana ze skał osadowych i wulkanicznych. Na północy znajduje się wyżyna Galilei z najwyższym szczytem Izraela, górą Meron, mającą 1208 m. Na południu jest pustynna i kamienista wyżyna Negew, na wschodzie zaś Rów Jordanu z Jeziorem Tyberiadzkim, doliną rzeki Jordan i Morzem Martwym. Wybrzeże Morza Śródziemnego wyrównane jest z wałami wydmowymi. Większość roślinności zmieniła się na wskutek działalności gospodarczej człowieka. W części północnej i na wybrzeżu pozostały resztki twardolistnych lasów dębowych i zarośla typu makii, pozostałe obszary są pustynne.
Religia
Klimat
Kuchnia
Religią dominującą jest judaizm. Inne wyznania to: muzułmanie (14%), chrześcijanie (3%), druzowie (2%). Normy zwyczajowe nakazują respektowanie odmiennych rytuałów i sposobów zachowania. Nie należy manifestować swojej odmienności, szczególnie w czasie świąt religijnych. Turyści zwiedzający miejsca zamieszkane przez ortodoksyjnych wyznawców judaizmu powinni być odpowiednio ubrani, zakrywając kolana i ramiona. Niewskazane jest poruszanie się samochodem w czasie szabasu i świąt żydowskich. Nie należy również odwiedzać miejsc kultu, jeśli nie godzą się na to uczestnicy uroczystości religijnych, ani też fotografować tych osób bez ich zgody. Te same zasady dotyczą zachowania w miejscach innych religii.
W okresie szabasu (od piątku do soboty wieczór), komunikacja w Izraelu jest ograniczona, a niektóre ulice są zamykane. W tym czasie nie działają również instytucje, większość sklepów i lokali gastronomicznych.
Klimat
Izrael znajduje się w strefie klimatu śródziemnomorskiego, ale dzięki masom gorącego, suchego powietrza znad półwyspu Arabskiego i pustyni północnej Afryki, widać tu wyraźne wpływy klimatu zwrotnikowego. Najlepiej wybrać się na wycieczkę do Izraela w okresie od września do czerwca, kiedy jest ciepło i przyjemnie, a upał nie doskwiera tak bardzo jak w czasie wakacji. Nawet zimą klimat w Izraelu jest łagodny i sprzyja podróżowaniu.
Kuchnia
Mieszkańcy Izraela uwielbiają jeść. Różnorodność kulturowa odbija się na tutejszej kuchni. Podstawowymi przyprawami, używanymi przez Izraelczyków są m.in. kminek, kolendra, mięta, czosnek i ostryż. Sztuka kulinarna łączy w sobie kulturę arabską, turecką i daleko-azjatycką. W Izraelu dominują potrawy środkowowschodnie, z wybrzeża Morza Śródziemnego, oraz arabskie. Prawdziwym przysmakiem tego regionu jest „falafel” - smażone kulki lub kotleciki z ciecierzycy podawane w chlebie „pita”, „shoarma” – grillowane kawałki mięsa, a także „ryba św. Piotra” – łowiona w jeziorze Genezaret, która posiadająca bardzo smaczne, delikatne i kruche mięso. Najważniejszą cechą kuchni żydowskiej, jest ścisłe przestrzeganie koszerności, to tradycja religijna wymuszająca podział pokarmów na koszerne – czyste i trefne – nieczyste. Podział ten oparty jest na nakazach Pięcioksięgu Mojżesza (Tory), i późniejszych interpretacjach tych praw przez rabinów. Głównymi zasadami jest wykluczenie mięsa niektórych zwierząt (m.in. świń), krwi, łączenia mięsa z mlekiem, niektórych ryb (tych, które nie mają łusek) i owadów. Mięso dozwolone musi pochodzić ze specjalnego, rytualnego uboju zwanego szechitą i musi posiadać certyfikat koszerności.
Atrakcje
Warunki wyjazdowe, wiza
Paszport
Miejscami, które koniecznie trzeba odwiedzić będąc w Izraelu:
- Jerozolima, ważny cel pielgrzymek i wycieczek do Izraela
- Morze Martwe i jego wartości mineralne, które poprawiają naszą urodę, znakomite wybór na spędzenie urlopu
- Tel Aviv, wspaniałe miasto leżące nad Morzem Śródziemnym
- Betlejem, miejsce narodzin Jezusa, święte miejsce dla wielu chrześcijan, główny cel pielgrzymek do Izraela
- Jezioro Galilejskie i Tyberiada
Warunki wyjazdowe, wiza
COVID-19
Brak ograniczeń wjazdowych.
Wymagane są dodatkowe dokumenty
• Każdy podróżny zobowiązany jest do posiadania ubezpieczenia, które pokrywa koszty leczenia i kwarantanny w przypadku zachorowania na COVID-19.
Wiza
• Obywatele Unii Europejskiej mogą swobodnie wjeżdżać do Izraela, bez konieczności posiadania wiz.
• Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy.
• O wjeździe do Izraela decydują służby graniczne.
• Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami (Ustawy o obywatelstwie polskim), przy przekraczaniu polskiej granicy państwowej przez obywateli Polski posiadających podwójne obywatelstwo, podczas kontroli granicznej obowiązuje wymóg okazania polskiego dokumentu paszportowego.
• Ze względu na zmienną sytuację dotyczącą warunków wjazdu do poszczególnych krajów (wymagań wizowych, testów Covid-19 itd.) prosimy o zweryfikowanie tych warunków przed dokonaniem rezerwacji wyjazdu. Zachęcamy również do śledzenia bieżących doniesień nt. zagrożenia epidemiologicznego przed wyjazdem za granicę. Aktualne informacje na temat sytuacji w danym kraju, znajdują się na stronie www.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/ostrzezenia
Paszport
• Obywatele Unii Europejskiej mogą swobodnie wjeżdżać do Izraela, bez konieczności posiadania wiz. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy. O wjeździe do Izraela decydują służby graniczne.
Warunki celne
Co zabrać
Zakupy, pamiątki
Do Izraela wolno wwozić środki finansowe w gotówce w dowolnej walucie. Wartość dopuszczalnej do wwozu i wywozu kwoty w gotówce nie może przekroczyć 80 tys. NIS (obecnie ok. 21 tys. USD). Wwóz i wywóz większych kwot wymaga zezwolenia. Restrykcyjne przepisy fitosanitarne nie pozwalają wwozić żywności, roślin i chemikaliów. Ograniczeniom podlega również wwóz zwierząt. Wwóz i wywóz zwierząt domowych (np. psów, kotów) podlega przepisom międzynarodowym. Ponadto zakazuje się wwozu stylizowanych monet, matryc do ich produkcji oraz urządzeń i automatów do gier hazardowych. Ograniczeniami objęty jest również wwóz napojów alkoholowych (o zawartości alkoholu poniżej 40% - do 2 l, powyżej 40% - 1 l), papierosów (400 szt.) i perfum (250 ml). Zakazany jest wwóz narkotyków.
Co zabrać
Na wakacje w Izraelu należy zabrać ubranie zakrywające ciało (zwłaszcza dla kobiet), okulary przeciwsłoneczne, filtr ochronny i kapelusz do ochrony przed słońcem. Podczas zwiedzania miejsc Świętych należy mieć zakryte ramiona i kolana.
Zakupy, pamiątki
Co warto przywieźć z Izraela:
- biżuteria - Izrael słynie z produkcji diamentów. Toteż piękna kolia czy bransoletka będzie niewątpliwie wspaniałą pamiątką.
- kosmetyki z minerałami Morza Martwego. Jakość tych kosmetyków jest bardzo wysoka i cena zdecydowanie niższa niż ta, którą możemy spotkać w naszych drogeriach
- antyki - najlepszym miejscem na ich zakup jest Stare Miasto w Jerozolimie. Zaś Izrael nie zakazuje ich wywozu.
- wyroby z miedzi, drzewa oliwkowego, brązu - figurki świętych, śliczne ręcznie rzeźbione szopki z drewna, menorę, fajki wodne (zdecydowanie lepszej jakości niż kupowane w krajach arabskich)
Przykładowe ceny
Ubezpieczenie
Szczepienia
bochenek chleba 8 ILS (5 PLN)
bułka/rogalik 10-12 ILS (7-8)
gazeta 5 ILS (3,2)
butelka wody mineralnej 0,5l 5 ILS (3,2)
butelka soku 7 ILS (4,5)
butelka mleka 6 ILS (4)
pamiątki 20-100 ILS (13 - 65)
bilet autobusowy komunikacji miejskiej 5 ILS (3,2)
pocztówka 2 ILS (1,3)
znaczek pocztowy za granicę 3-5 ILS (2-3,2)
butelka piwa w sklepie 10 ILS (6,5)
alkohol 20 ILS i więcej (13 i więcej)
wejście do muzeum 30-50 ILS (20-35)
lunch (fast food) 40 ILS (26)
lunch (w restauracji) 70-80 ILS i 110 ILS -140 ILS zależy od restauracji (45 - 52 i 70 - 90)
Ubezpieczenie
Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są uznawane. Ze względu na bardzo wysokie koszty usług medycznych warto wykupić stosowne ubezpieczenia. Ubezpieczenia komunikacyjne są obowiązkowe. Osoby wjeżdżające do Izraela pojazdami mechanicznymi powinny mieć międzynarodową polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (green card).
Szczepienia
Żadne szczepienia nie są wymagane.
Opieka medyczna
Informacje dla kierowców
Bezpieczeństwo
Należy przestrzegać elementarnych zasad higieny. Choć woda z wodociągów miejskich jest zdatna do picia bez przegotowania, zalecane jest używanie wody butelkowanej. Istnieje powszechny dostęp do opieki medycznej. Usługi medyczne są na wysokim poziomie. Cena wizyty lekarskiej to ok. 200 USD, wizyty u specjalisty - od 300 USD. Doba pobytu w szpitalu kosztuje ok. 1000 USD, w zależności od świadczonych usług medycznych.
Informacje dla kierowców
Izrael honoruje prawo jazdy wydane przez władze polskie oraz międzynarodowe prawo jazdy przez okres 90 dni od wjazdu. Procedura wymaga tłumaczenia krajowego prawa jazdy na język hebrajski, wniesienia opłat i zdania egzaminu praktycznego. Wydawane są dwa rodzaje prawa jazdy: na samochody z automatyczną skrzynią biegów oraz na samochody z ręczną skrzynią biegów. Aby wynająć samochód lub motocykl, niezbędne jest prawo jazdy oraz (w większości firm wynajmujących samochody) karta kredytowa znanej sieci.
Bezpieczeństwo
Ze względu na napiętą sytuacje polityczną występuję zagrożenie zamachami terrorystycznymi, dotyczy to praktycznie całe terytorium Izraela. Trzeba bezwzględnie stosować się do wymagań i wszelkich zaleceń władz dotyczących zachowania środków bezpieczeństwa oraz przygotować się na szczegółową kontrolę bagażu przy wyjeździe z Izraela. Z tego względu na lotnisku należy być co najmniej 3 godziny przed planowanym wylotem.
Zagrożenie przestępczością jest nieduże. Należy jednak zachować ostrożność w miejscach zatłoczonych i często odwiedzanych przez turystów, gdyż dochodzi do kradzieży kieszonkowych. Kradzieże dokonywane są również przez wyrwanie toreb lub teczek. Zaleca się turystom pozostawianie paszportów w depozycie hotelowym lub u przewodnika i noszenie przy sobie jedynie kserokopii paszportu.
Warto wiedzieć
Placówki dyplomatyczne w Polsce
Placówki Polskie zagranicą
W okresie szabatu niektóre ulice są zamykane. W tym czasie nie działają również instytucje, a większość sklepów i lokali gastronomicznych jest zamknięta. W święto Jom Kippur (które jest świętem ruchomym, zgodnie z kalendarzem żydowskim) w całym Izraelu ustaje ruch samochodowy i motocyklowy, na obszarze zabudowanym oraz poza nim. W okresie ramadanu w Strefie Gazy i w miastach palestyńskich na Zachodnim Brzegu, w których większość stanowi ludność muzułmańska (oprócz Betlejem), a także w arabskiej dzielnicy Starego Miasta w Jerozolimie należy od wschodu do zachodu słońca unikać publicznego spożywania posiłków, picia napojów i palenia tytoniu.
Uwaga!
Dolary wyemitowane przed 1996 r. są wycofane z obiegu (dolary z tzw. małymi głowami).
Dolary emitowane w latach 1996 do 2012 roku są uznawane, ale możemy mieć czasami problemy z wymianą w niektórych krajach. W Izraelu nie ma z nimi problemów.
Dolary wyprodukowane po 2013 r. są powszechnie akceptowane.
Placówki dyplomatyczne w Polsce
Ambasada Izraela, 02-078 Warszawa
Krzywickiego 24
Tel.: +48 22 597 05 00
Faks: +48 22 825 16 07
E-mail: publicaffairs@warsaw.mfa.gov.il
Placówki Polskie zagranicą
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Państwie Izrael
Ambasador: Agata Czaplińska
Izrael, Tel Awiw, Soutine 16, 64684
Tel.: +972 3 725 3111 Tel. dyżurny: +972 547 444 106 (w godzinach pracy placówki)
telaviv.amb.sekretariat@msz.gov.pl